Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) laat zien of we op de goede weg zitten naar klimaatneutrale mobiliteit
Nederland wil in 2050 klimaatneutraal zijn. Dat betekent: drastisch minder CO₂-uitstoot in alle vormen van mobiliteit. Maar hoe staan we ervoor? Dit onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) laat zien of we op de goede weg zitten – of nog flinke bochten moeten nemen. Dit zijn de vijf belangrijkste inzichten!
1. Wegverkeer: Op de goede weg, maar met hobbels
Goed nieuws: de uitstoot van wegverkeer daalt en ligt redelijk op schema om in 2050 klimaatneutraal te zijn. De grootste motor achter die verandering? De opmars van elektrische voertuigen. Dankzij Europese regelgeving mogen vanaf 2035 alleen nog maar nieuwe nul-emissie personen- en bestelauto’s worden verkocht. Voor vrachtauto’s geldt een soortgelijke regel tussen 2030 en 2040.
Maar er zijn nog onzekerheden: komt de laadinfrastructuur op tijd? Wat doen tekorten aan grondstoffen met de prijs van elektrische auto’s? En hoe reageren consumenten en bedrijven? Elektrisch rijden is financieel aantrekkelijker, maar kan ook gedoe opleveren met laden en netcongestie.
📉 De cijfers: De CO₂-uitstoot van wegverkeer was in 1990 nog ruim 35 megaton. In 2023 lag dat al een stuk lager, en met het huidige beleid daalt het richting nul in 2050.
2. Luchtvaart: Nog niet klaar voor take-off
Bij de luchtvaart blijft de uitstoot nog lang hoog. Hoewel er Europees beleid is voor de bijmenging van duurzame brandstoffen, is dat nog onvoldoende om écht klimaatneutraal te worden. Bovendien heeft de luchtvaart niet alleen last van CO₂, maar ook van andere uitstoot, zoals stikstof en waterdamp, die klimaatverandering versnellen.
De grootste uitdaging? Opschaling van hernieuwbare kerosine en de ontwikkeling van alternatieve brandstoffen zoals waterstof. Daar is internationaal beleid voor nodig, en dat blijft achter.
📉 De cijfers: In 1990 lag de uitstoot van de luchtvaart rond de 10 megaton. Zonder drastische maatregelen blijft de uitstoot tot ver na 2030 veel te hoog.
3. Binnenvaart: Tussen wal en schip
De binnenvaartsector heeft nog een lange weg te gaan. Tot 2030 daalt de uitstoot door verplichtingen voor hernieuwbare brandstoffen, maar daarna stokt de vooruitgang. Dat komt doordat er nog weinig beleid is om echt door te pakken op verduurzaming.
Er zijn verschillende technologische opties, zoals batterij-elektrische schepen, waterstof of biobrandstoffen. Maar zonder duidelijke regelgeving en investeringen blijft de sector achter. Nederland heeft hier een kans om een voortrekkersrol te spelen.
📉 De cijfers: De uitstoot van binnenvaart lag in 1990 rond de 4 megaton en is sindsdien gedaald. Maar zonder extra maatregelen blijft een deel van de CO₂-uitstoot bestaan.
4. Zeevaart: Een logge olietanker die moeilijk draait
De verduurzaming van de zeevaart is lastig. Biobrandstoffen spelen tot 2030 een belangrijke rol, maar daarna zijn extra maatregelen nodig. De EU heeft inmiddels regels opgesteld voor de CO₂-uitstoot van schepen binnen Europa, maar wereldwijd zijn er nog te weinig harde afspraken.
Er zijn veel opties: ammoniak, e-brandstoffen, biobrandstoffen of elektrische voortstuwing. Maar er is nog veel onzekerheid over welke technologie leidend wordt en hoe snel scheepseigenaren overstappen.
📉 De cijfers: De uitstoot van de zeevaart was in 1990 rond de 50 megaton. In 2024 is er een lichte daling, maar zonder strenger beleid zal het moeilijk worden om in 2050 klimaatneutraal te zijn.
5. Backcasting: Denken vanuit de eindbestemming
Het onderzoek gebruikt de backcasting-methode: in plaats van te voorspellen hoe de mobiliteitssector zich zal ontwikkelen, wordt er terug geredeneerd vanuit de doelstelling van 2050. Wat moet er gebeuren om daar te komen?
Technologie opschalen: Elektrisch rijden, hernieuwbare brandstoffen en waterstof krijgen een hoofdrol.
Gedragsverandering stimuleren: Minder autokilometers, meer fiets en OV.
Beleid versterken: Strengere normen, meer investeringen in infrastructuur en belastingprikkels om duurzame keuzes aantrekkelijker te maken.
Conclusie: Gaan we de klimaatdoelen halen?
De mobiliteitssector beweegt de goede kant op, vooral bij het wegverkeer. Maar de luchtvaart, binnenvaart en zeevaart lopen achter. Er zijn forse investeringen en beleidsmaatregelen nodig om écht klimaatneutraal te worden in 2050. Ook het bedrijfsleven kan hier een bijdrage aan leveren.
Kans voor organisaties: gratis mobiliteit footprint
Duurzame mobiliteit is niet alleen een kans, maar ook een verplichting. Zo geldt vanaf vorig jaar de rapportageverplichting voor werkgebonden personenmobiliteit (WPM), waar we al eerder een blog over schreven. Organisaties kunnen actief bijdragen aan CO₂-reductie door in te zetten op slimmer en schoner vervoer. De SUB Footprint biedt een integrale CO₂-voetafdruk van je bedrijfsvoering, waarbij mobiliteit een cruciale rol speelt. KPI’s zoals woon-werk kilometers en zakelijke gereisde kilometers, uitgesplitst naar OV, elektrisch en fossiel vervoer, worden helder weergegeven. Je krijgt inzicht in je prestaties en kunt deze vergelijken met branchegemiddelden, zodat je direct concrete verbeterkansen ziet.
Benieuwd naar jouw CO₂-impact op mobiliteit? Start een gratis trial en start vandaag nog met verduurzamen!
